متن کامل خبر


 
مفهوم اصلی تعرب بعدالهجره در کلام نورانی امیرالمومنین(علیه السلام)

خلاصه خبر: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی فلاح‌رفیع مسئول نهاد رهبری دانشگاه تربیت‌مدرس در ادامه‌ی سلسله مباحث شرح نهج‌البلاغه در جمع دانشگاهیان تربیت‌مدرس ضمن گرامیداشت سالروز حماسه‌ی 9دی خاطرنشان کردند: 9دی متعلق به همه مردم ایران است که به صورت خودجوش برای حمایت از کیان نظام مقدس جمهوری اسلامی و مقابله با توطئه‌های دشمن و فتنه‌انگیزی فتنه‌گران مورد حمایت آنها به پا خاستند.

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی فلاح‌رفیع مسئول نهاد رهبری دانشگاه تربیت‌مدرس در ادامه‌ی سلسله مباحث شرح نهج‌البلاغه در جمع دانشگاهیان تربیت‌مدرس ضمن گرامیداشت سالروز حماسه‌ی 9دی خاطرنشان کردند: 9دی متعلق به همه مردم ایران است که به صورت خودجوش برای حمایت از کیان نظام مقدس جمهوری اسلامی و مقابله با توطئه‌های دشمن و فتنه‌انگیزی فتنه‌گران مورد حمایت آنها به پا خاستند بنابراین در این حماسه، همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند پیروز میدان عموم مردم ایران بود و نه هیچ جناح و دسته‌ی خاص.

ایشان در ادامه به شرح و تفسیر مفهوم امت و تفاوت آن با ملت و شهروندی پرداختند و با استناد به کلمات امام علی(علیه السلام) خطاب به مردم کوفه بیان داشتند: وقتی امام(علیه‌السلام) به مردم کوفه می‌فرماید شما بعد از هجرت به اعرابی بودن میل کردید و بادیه‌نشینی را پیشه کردید، مسلما منظورحضرت خداناباوری، کفررسمی و بت‌پرستی و عدم باور به پیامبر (صلوات الله علیه و آله) از سوی مردم کوفه نبود همچنین عدم تقید کوفیان به نماز و روزه، حج و دیگر احکام الهی نبود، عدم باور کوفیان به قرآن کریم نبود؛ زیرا که مردم کوفه در ظاهر همه اینها را باور داشتند و مقید و عامل به احکام الهی هم بودند. پس چرا حضرت می‌فرماید شما بعد از هجرت به بادیه‌نشینی و اعرابی شدن تمایل پیدا کردید؟!

باید دقت کرد که منظور از هجرت در اینجا هجرت از جاهلیت به اسلام و ایمان و حتی مدنیت است و نه صرفا هجرت از مکه به مدینه همچنین منظور حضرت از اعرابی شدن بعد از هجرت، ترک مسلمانی نیست. برای فهم منظور حضرت می‌بایست به ادامه کلام ایشان مراجعه کنیم. امام (علیه‌السلام) در ادامه می‌فرماید شما وحدت و انسجام در سایه موالات و برادری را از دست دادید. یعنی به یک معنا امت واحدی که خدا از شما خواسته بود و آن را در سایه امامت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) محقق ساخت، شما به آن پشت کردید.

همه می‌دانیم که پیامبر خدا(علیه‌وعلی‌آله‌صلوات‌الله) هم شأن نبوت داشتند و هم شأن امامت. شأن امامت حضرت از شأن نبوت ایشان برتر بود. حضرت بر اساس همین شأن و منزلت بود که از قبایل پراکنده و بلکه متخاصم عرب و دیگر اقوام متفرق در آن روزگار امتی واحد را بنا نهادند. این کار حضرت چیزی کمتر از معجزات دیگر آن انسان کامل نبود و بلکه از جهاتی برتر نیز بود. پیامبر گرامی این کار عمده و اساسی را که از کمتر کسی برمی‌آید و حتی می‌توان گفت جز از دست آن بزرگوار ساخته نبود، انجام دادند.

دکتر فلاح‌رفیع تصریح کردند ما ضمن اینکه مفهوم ملت را نفی نمی‌کنیم به این مهم تأکید می‌ورزیم و باور داریم که این مفهوم به هیچ وجه بار معنایی امت را ندارد. مفهوم ملت ریشه در تعالیم آسمانی و مترقی اسلام ندارد. مفهوم ملت صرفا نشانگر جغرافیای واحد، زبان واحد، نژاد مشترک، حاکمیت واحد و خصوصیاتی از این قبیل است، در حالی که مفهوم امت ناشی از آرمان واحد، هدف واحد، باور و عقیده‌ی واحد، جهان‌بینی واحد، ارزش‌ها و هنجارهای واحد است و صد البته این دومی بسیار غنی‌تر، ریشه‌ای‌تر، اصیل‌تر و ماندگارتر است.

در سایه‌ی مفهوم امت و بار معنایی عمیق آن است که وحدت و انسجام واقعی شکل می‌گیرد و ماندگار می‌شود و این کاری است که جز به دست امام محقق نمی‌شود. اساسا امت بدون امام و امام بدون امت معنا ندارد.

امروز جامعه‌ی اسلامی برای احیا و بازسازی خود و نیز بنا نهادن تمدن بزرگ اسلامی به جدّ محتاج بازخوانی مجدد این مفهوم عمیق دینی و بازگشت به آن امت واحده‌ای است که پیامبر گرامی(صلی‌الله علیه وآله) بنا نهاد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین فلاح‌رفیع سپس به مفهوم شهروندی اشاره کردند و افزودند این مفهوم نیز مفهوم وارداتی است و حامل ظرفیت‌های روحی و معنوی و عواطف و احساسات متعالی نیست و ما باید مواظب باشیم ورود اصطلاحات با بار معنایی که دارند می‌توانند ارزش‌ها و هنجارهای خاص خود را منتقل کنند، ارزش‌هایی که بعضا نه تنها با ارزش‌های دینی-اسلامی ما سنخیتی ندارند بلکه با ارزش‌های ملی ما نیز چندان سازگار نیستند و حتی با آنها در تعارض و تضاداند و به مرور جامعه را به سمتی پیش می‌برند که فرهنگ بیگانه را جایگزین فرهنگ اصیل خودی می‌کنند؛ فرهنگی که هیچگونه هماهنگی و هم‌دوشی با باورهای دینی و حتی ارزش‌های ملی یک ملت ندارد. ‌پس معلوم می‌شود امت واحد فقط در سایه امامت محقق می‌شود

وحدت نیز جز از طریق هدف و آرمان واحد میسر نیست و این مهم جز در سایه خدامحوری و ولایت ولی خدا حاصل نمی‌شود.

استاد فلسفه دانشگاه تربیت‌مدرس در ادامه بیان داشتند: امامت گاهی همراه با نبوت است و زمانی جدای از نبوت. امامت ابتداء در زمان پیامبر گرامی اسلام(صلوات الله علیه و آله) محقق شد و در مرحله‌ی بعد در وجود مقدس امام علی(علیه السلام) تجلی پیدا کرد. کوفیان کاری که کردند ترک تبعیت از امام بود و این امر موجب شد امت سررشته‌ی اتصال و نخ تسبیح انسجام و وحدت خود را از دست بدهد و پاره‌پاره شود. نتیجه‌ی حاصل از این دست کشیدن از تبعیت امام معصوم(علیه‌السلام) در شئون مختلف در واقع، پشت کردن به اسلام بوده است، ایمان به ولایت و امامت است که در سایه‌ی آن انسجام و برادری محقق می‌شود. این همان هجرت واقعی است که رها کردن آن تعرب‌بعدالهجره است و اعرابی شدن بعد از هجرت؛ چیزی که حضرت در این کلام نورانی به آن اشاره دارند.

پس هجرت واقعی، هجرت از نبود امامت به امامت است و با این مهم است که امت واحده شکل می‌گیرد.

دکتر فلاح‌رفیع در پایان ضمن اشاره به توطئه‌های بی‌شمار دشمن جهت پاره‌پاره کردن امت اسلامی افزودند: ایمان واقعی ایمان به امامت، رهبری و ولایت است و این گونه است که امامت و رهبری برحق جامعه پایه و اساس وحدت و برادری را شکل می‌دهد و هرفردی که این جنبه‌ی مهم و باور اساسی از اسلام و جامعه را به هرنحوی خدشه‌دار کند از نظر امام علی(علیه‌السلام)، او از اسلام و ایمان به سمت کفر و شرک گرایش پیدا کرده است یعنی همان تعرب‌بعدالهجره.


8 دی 1395 / تعداد نمایش : 1858